Σαν Σήμερα το 1936 υπογράφτηκε η σύμβαση για τα 36 αεροσκάφη PZL P.24 F και G αξίας 133 εκ. δρχ. (Ιστορικό)

Σαν Σήμερα στις 30/09/1936 υπογράφτηκε σύμβαση με την Πολωνία για την αγορά 36 αεροσκαφών PZL P.24 F και G αξίας 133 εκ. δρχ. και την προμήθεια κινητήρων Gnome Rhone-22 αξίας 37 εκ. δρχ.

Βασικά στοιχεία της σύμβασης

Η σύμβαση υπογράφηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1936 με την Πολωνία. Αφορούσε 36 αεροσκάφη PZL P.24 των τύπων F και G, συνολικής αξίας 133.317.000 δραχμών.
Επιπλέον αγοράστηκαν 22 κινητήρες Gnome‑Rhone 14 N7, κάθε ένας αξίας 1.694.636 δραχμών.

Παράδοση και διαμόρφωση

Τα πρώτα αεροσκάφη παραδόθηκαν την άνοιξη του 1937. Η παράδοση ολοκληρώθηκε μέσα σε περίπου ένα χρόνο Από τα 36, 30 ήταν τύπου PZL P.24F και 6 τύπου PZL P.24G.

Τεχνικά χαρακτηριστικά & οπλισμός

Κινητήρας:  (Gnome‑Rhone) 14N‑07, περίπου 940‑970 ίππους.
Τυπική μέγιστη ταχύτητα: περί τα 430 χλμ/ώρα.

Οπλισμός:

Τα P.24F: 2 πυροβόλα Oerlikon FF των 20 mm + 2 πολυβόλα Colt Browning (ή Skoda LK‑32) των ~7,92 χιλ.
Τα P.24G: 4 πολυβόλα (Skoda LK‑32) των ~7,92 χιλ.
Τα G είχαν επιπλέον δυνατότητα μεταφοράς βομβών (πτερυγικοί αναρτήρες) δύο βόμβες των 55 ή 110 λιβρών.

Ταξινομικά, Μοίρες & χρήση

Διατέθηκαν στις Μοίρες Διώξεως 21η, 22η και 23η της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας. All Aero
Βάσεις: Τρίκαλα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα Οι αριθμοί αεροσκαφών στην άτρακτο ήταν Δ101‑Δ136.

Απόδοση σε επιχειρησιακό επίπεδο

Τα PZL P.24 συμμετείχαν ενεργά στις επιχειρήσεις του ελληνοϊταλικού πολέμου (1940‑41), ως το πιο σύγχρονο τύπο της ΕΒΑ την περίοδο εκείνη.
Προβλήματα αναφέρθηκαν στους κινητήρες (βλάβες) που στέρησαν δυνατότητες από αποστολές.

Απώλειες / αριθμός μονάδων

Λίγα έγγραφα / εκθέσεις δείχνουν ότι η δύναμη των PZL, λίγο πριν την ιταλική εισβολή (28 Οκτωβρίου 1940), ήταν περίπου 36 αεροσκάφη.
Το άρθρο Blue White Wings αναφέρει ότι υπήρξε πιθανή απώλεια ενός αεροσκάφους ώστε να υπάρξει μια μικρή διαφορά στις λίστες — αλλά δεν υπάρχει επίσημο έγγραφο δημόσια διαθέσιμο που να το επιβεβαιώνει με ακρίβεια.

Προβλήματα τεχνικά / σύντομες επιχειρησιακές πληροφορίες

Αναφέρονται συχνές βλάβες στους κινητήρες Gnome‑Rhone, με αποτέλεσμα ματαίωση αποστολών.
Το P.24 είχε προβλήματα κατά την προσγείωση, ειδικά όταν η ορατότητα ήταν περιορισμένη και όταν η ταχύτητα έπεφτε («ρελάντι»), επειδή ο κινητήρας δυσκολευόταν να ανταποκριθεί.

Οι επιχειρήσεις του 1940

Τα PZL P.24 ήταν από τα βασικά μαχητικά της ΕΒΑ κατά την έναρξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, παρά το ότι ήταν τεχνικά κάπως παρωχημένα σε σχέση με ορισμένα αντίπαλα αεροσκάφη.
Αναφορά ότι στα τέλη Απριλίου 1941, μετά την προέλαση των δυνάμεων, είχαν απομείνει πολύ λίγα, μιας και πολλά είχαν καταστραφεί ή εξουδετερωθεί.

Με βάση τα τεχνικά προβλήματα και τις βλάβες κινητήρων που αναφέρονται, είναι πιθανό ότι οι πραγματικές ώρες πτήσης ανά μονάδα ήταν πολύ χαμηλότερες από τις θεωρητικές χρήσιμες δυνατότητες των αεροσκαφών. Οι αποστολές ίσως ματαιώνονταν συχνά λόγω βλαβών.

Οι απώλειες λόγω ατυχημάτων κατά προσγείωση/απογείωση φαίνεται ότι ήταν μη αμελητέες, ιδίως υπό δύσκολες συνθήκες και σε πρόχειρα αεροδρόμια. Αυτό μπορεί να συνεπαγόταν αυξημένα κόστη ή μείωση διαθέσιμων μονάδων.

Οι μάχες όπου έλαβαν μέρος τα PZL P.24 της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας

Το PZL P.24 ήταν το κύριο καταδιωκτικό αεροσκάφος της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (ΕΒΑ) κατά τον Ελληνοϊταλικό και τον Ελληνο‑Γερμανικό Πόλεμο. Παρά το ότι ήταν τεχνικά ξεπερασμένο σε σχέση με ορισμένα αντίπαλα αεροσκάφη της εποχής, αντιμετώπισε τη μεγάλη αριθμητική υπεροχή της Regia Aeronautica και της Luftwaffe και δικαίωσε το ρόλο του με γενναιότητα και επιτυχίες.

Χρονολόγιο δραστηριότητας & μάχες
28 Οκτωβρίου 1940 Έναρξη της Ιταλικής επίθεσης Τα PZL P.24 μεταξύ των πρώτων που κινητοποιήθηκαν για την υπεράσπιση του ελληνικού εναέριου χώρου.

2 Νοεμβρίου 1940 Περιοχή Θεσσαλονίκης / Βόρειας Ελλάδας Ο υπολοχαγός Μαρίνος Μητραλέξης με PZL P.24 της Μοίρας 22 καταρρίπτει ιταλικό βομβαρδιστικό CANT Z.1007. Στη συγκεκριμένη αερομαχία, μετά την εξάντληση των πυρομαχικών, χρησιμοποιεί το αεροσκάφος για εμβολισμό.

9 Φεβρουαρίου 1941 Περιοχή της Κλεισούρας Μια ομάδα 8 PZL P.24 των 22ης και 23ης Μοίρας Διώξεως και 4 Gloster Gladiator συναντούν 18 ιταλικά βομβαρδιστικά S.M.79 συνοδευόμενα από καταδιωκτικά Fiat G.50 & CR.42. Στην αερομαχία αυτή αναφέρονται καταρρίψεις εχθρικών αεροσκαφών από τα ελληνικά μαχητικά.

23 Φεβρουαρίου 1941 Περιοχή Κλεισούρας Τα PZL συμμετέχουν σε αποστολή συνοδείας / προστασίας βομβαρδιστικών Potez 633. Εμπλέκονται σε εχθρικές επιδρομές· σημειώνεται ότι ένα ελληνικό αεροσκάφος χάνεται στην περιοχή.

15 Απριλίου 1941 Κρήτη & γύρω περιοχές / Γερμανική επίθεση Μια από τις τελευταίες μάχες όπου ενεπλάκησαν τα ελληνικά PZL P.24: αντίπαλα ήταν καταδιωκτικά Me‑109 της II/Jagdgeschwader 27. Στην αερομαχία καταρρίφθηκαν δύο PZL P.24, με αποτέλεσμα τον θάνατο του επισμηνία Περικλή Κουτρούμπα της 23ης Μοίρας.

Σύμφωνα με επίσημες αναφορές της Πολεμικής Αεροπορίας, τα ελληνικά PZL P.24 κατέρριψαν περίπου 40 εχθρικά αεροσκάφη μεταξύ Νοεμβρίου 1940 – Απριλίου 1941.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά περιστατικά ήταν ο εμβολισμός του ιταλικού βομβαρδιστικού από τον Μαρίνο Μητραλέξη, που έχει μείνει στην ιστορία ως σύμβολο της αγωνιστικότητας που επέδειξαν οι Έλληνες χειριστές.

Τα PZL P.24 F & G, αν και σχεδιασμένα σε πια παλαιότερη γενιά μαχητικών, αποδείχθηκαν κρίσιμα για την υπεράσπιση των ελληνικών ουρανών κατά τον Ελληνοϊταλικό και Ελληνο‑Γερμανικό Πόλεμο. Η δράση τους περιλάμβανε: Διεξαγωγή αερομαχιών με υπέρτερα ή ισάξια αντίπαλα αεροσκάφη, προστασία βομβαρδιστικών και αεροδρομίων, αερομαχίες με βομβαρδιστικά που προσπάθησαν να πλήξουν πόλεις και στρατηγικούς στόχους, και ηρωικές πράξεις όπως εμβολισμοί σε ακραίες περιστάσεις. Παρά τις απώλειες και τις δυσκολίες (όπως βλάβες κινητήρων, ανεπάρκεια σε υποστήριξη, υπέρτερες δυνάμεις αντιπάλου), τα PZL P.24 κατέστησαν έναν κρίσιμο παράγοντα στην ελληνική αεροπορική άμυνα μέχρι την κατάρρευση του μετώπου.

Ημερομηνίες, μάχες και εμπλεκόμενοι

28 Οκτωβρίου 1940 Θεσσαλονίκη & γενικό μέτωπο Έναρξη της Ιταλικής επίθεσης· τα PZL P.24 ήταν από τα ελάχιστα μαχητικά της ΕΒΑ στη πρώτη γραμμή. Μια επιδρομή βομβαρδιστικών‑συνοδείας πάνω από Θεσσαλονίκη· τα ελληνικά καταδιωκτικά τα αναχαιτίζουν.

2 Νοεμβρίου 1940 Επικράτεια / πόλεμος αεροπορικός Αερομαχία με βομβαρδιστικά Cant Z‑1007 bis και συνοδεία πάνω από το μέτωπο της Ηπείρου. Σημειώνεται ο εμβολισμός ενός ιταλικού βομβαρδιστικού από τον Ανθυποσμηναγό Μαρίνο Μητραλέξη.

3 Νοεμβρίου 1940 Θεσσαλονίκη (περιοχή) Πτήση αναχαίτισης σχηματισμού ιταλικών βομβαρδιστικών+καταδιωκτικών προς Θεσσαλονίκη· εμπλοκή με PZL της 22ης Μοίρας. Ένας εχθρός καταδιωκτικός καταρρίπτεται από τον Κωνσταντίνο Γιαννικόστα.

14 Νοεμβρίου 1940 Περιοχή Ηπείρου / Βόρειας Ελλάδας Μάχη με ιταλικά καταδιωκτικά CR.42 — δύο CR.42 καταρρίπτονται, ένα τρίτο ζημιώνεται (μετέπειτα καταστρέφεται σε προσγείωση) από Μοίρα 23. Δεν φαίνεται να αναφέρεται το όνομα σχετικού χειριστή με βεβαιότητα για αυτή την ημέρα στις πηγές που βρήκα.

20 Νοεμβρίου 1940 Λίμνη Μικρή Πρέσπα / περιοχή Βορείων συνόρων Επιχείρηση αναχαίτισης βομβαρδιστικών+καταδιωκτικών· το ένα εχθρικό βομβαρδιστικό (πιθανώς Cant Z.1007bis) καταρρίπτεται από τον Ιωάννη Κελλά (21η Μοίρα).

9 Φεβρουαρίου 1941 Περιοχή Κλεισούρας Μια από τις πιο γνωστές αερομαχίες: οκτώ PZL της 22ης & 23ης μοίρας + 4 Gladiator της 21ης εναντίον μεγάλης ιταλικής δύναμης (S.M.79 + καταδιωκτικά). Έγιναν καταρρίψεις εχθρικών αεροσκαφών.

25 Ιανουαρίου 1941 Περιοχή Πρεμέντι / Κλεισούρα Συνεργασία PZL και Gladiator· αερομαχίες ενάντια σε BR‑20 βομβαρδιστικά της ιταλικής 116ης Μοίρας, συνοδεία καταδιωκτικών. Χειριστές: Antoniou, Argyropoulos, Kellas.
greek-war-equipment.blogspot.com