Σαν σήμερα ο μεγάλος μαχητής και οραματιστής Αριστείδης Μωραϊτίνης πραγματοποιεί την τελευταία μοιραία πτήση…
Αριστείδης Μωραϊτίνης
Σαν σήμερα χάθηκε ο Πλωτάρχης αεροπόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης. Απογειώθηκε υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες από τη Θεσσαλονίκη, αλλά δεν έφθασε ποτέ στον προορισμό του, την Αθήνα. Πιθανότατα συνετρίβη σε κάποια κορυφή του Ολύμπου. Ο Μωραϊτίνης υπήρξε ο διοργανωτής της Ναυτικής Αεροπορίας, ενώ είχε αναπτύξει πολύ σημαντική πολεμική δράση με αερομαχίες και αποστολές κάθε είδους. Το χαμό του θρήνησε ολόκληρη η Ελλάδα.
Ο Αριστείδης Μωραϊτίνης (3 Φεβρουαρίου 1891 – 22 Δεκεμβρίου 1918) ήταν Έλληνας αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και από τους πρωτοπόρους της ελληνικής αεροπορίας. Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913) πραγματοποίησε μαζί με τον Μιχαήλ Μουτούση την πρώτη στην παγκόσμια ιστορία αεροπορική αποστολή ναυτικής συνεργασίας. Ο Αριστείδης Μωραϊτίνης τα επόμενα έτη πρωτοστάτησε στην εκπαίδευση νέων Ελλήνων πιλότων, ενώ ανέλαβε πρωτοβουλίες για την ανάδειξη της ναυτικής αεροπορίας της οποίας ήταν διοικητής. Το 1916 κατατάχτηκε στο Κίνημα Εθνικής Αμύνης του Ελευθερίου Βενιζέλου και συμμετείχε δυναμικά ως εκπαιδευτής αεροπόρων και επικεφαλής αεροπορικών αποστολών στο Μακεδονικό Μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς και στις περιοχές των Δαρδανελλίων, στο ανατολικό Αιγαίο και στη Μικρά Ασία, μέχρι και το τέλος του Πολέμου.
Αναδείχτηκε στον κορυφαίο «ιπτάμενο άσσο» της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, όχι μόνο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και γενικότερα της αεροπορικής ιστορίας της Ελλάδας, με συνολικά εννέα καταρρίψεις εχθρικών αεροσκαφών. Παράλληλα, απέσπασε σημαντικές διακρίσεις από την Ελληνική και τη Βρετανική Κυβέρνηση. Τον Νοέμβριο του 1918, μετά τη συνθηκολόγηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ήταν επικεφαλής του ελληνικού αεροπορικού σμήνους που πέταξε στην Κωνσταντινούπολη. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, αφήνοντας σημαντικό έργο στον τομέα της ανάπτυξης του αεροπορικού οράματος, συμπεριλαμβανομένου και στη δημιουργία τοπικής αεροπορικής βιομηχανίας.
Βαλκανικοί Πόλεμοι
Πρώιμη ναυτική σταδιοδρομία
Ο Μωραϊτίνης γεννήθηκε στην Αίγινα το 1891. Τον Σεπτέμβριο του 1906 εισήλθε ως δόκιμος στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και αποφοίτησε ως σημαιοφόρος του Ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού το 1910. Όταν ξέσπασαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, τον Οκτώβριο του 1912, υπηρετούσε ως ύπαρχος στο τορπιλοβόλο «Τ15», που δρούσε στην περιοχή της Λήμνου. Το συγκεκριμένο σκάφος ήταν υπεύθυνο για τη ρυμούλκηση και γενικότερα την ασφάλεια του «Ναυτίλου», ενός υδροπλάνου τύπου Astra Hydroplane που είχε αναλάβει να εκτελέσει αποστολές αναγνώρισης στην συγκεκριμένη περιοχή.
Ο Αριστείδης Μωραϊτίνης κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων
Ύστερα από τη νικηφόρα για την Ελλάδα Ναυμαχία της Έλλης, στις 5 Ιανουαρίου 1913, ο οθωμανικός στόλος είχε υποχωρήσει στο στενό των Δαρδανελλίων. Για τον λόγο αποφυγής κάποιου αιφνιδιασμού, θεωρήθηκε σημαντικό από την ελληνική ναυτική διοίκηση, να συλλεχθούν πληροφορίες για τη θέση και την κατάσταση του οθωμανικού ναυτικού. Για αυτό το σκοπό διατάχθηκε αναγνωριστική αποστολή με υδροπλάνο Maurice Farman MF.7, καθώς ο «Ναυτίλος» παρουσίαζε σοβαρά μηχανικά προβλήματα. Χειριστής του υδροπλάνου ήταν ο αεροπόρος του στρατού, υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης, ενώ στην αποστολή είχε προβλεφθεί να υπάρχει και παρατηρητής από το ναυτικό, προκειμένου να έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει τα πλοία του εχθρική στόλου. Τη θέση αυτή ανέλαβε ο Αριστείδης Μωραϊτίνης, αφού παρ’ όλο που δεν είχε πτητική εμπειρία, ζήτησε από τον κυβερνήτη του θωρηκτού «Αβέρωφ», αντιπλοίαρχο Σοφοκλή Δούσμανη, να συμμετάσχει στην αποστολή. Τελικά η πρότασή του έγινε δεκτή, μετά από έγκριση του ίδιου του αρχηγού στόλου, ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη.
Η πρώτη αεροπορική αποστολή ναυτικής συνεργασίας
Έτσι, στις 24 Ιανουαρίου (5 Φεβρουαρίου νέου ημερολογίου) ο σημαιοφόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης ως παρατηρητής και ο υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης ως χειριστής, ύστερα από εντολή του διοικητή της ναυτικής βάσης Μούδρου, ξεκίνησαν για την αποστολή με το συγκεκριμένο υδροπλάνο. Στις 08.30 το πρωί το αεροσκάφος τους αποθαλασσώθηκε και πέταξε διαδοχικά πάνω από τον Ελλήσποντο και την Καλλίπολη, όπου κατόπτευσε την εχθρική ναυτική βάση του Ναγαρά. Η πορεία που ακολούθησαν ήταν σκοπίμως τεθλασμένη ώστε να αποφύγουν τα τουρκικά παρατηρήτρια. Από ύψος 1.200 μ. ο Μωραϊτίνης αναγνώρισε μεγάλο μέρος του εχθρικού στόλου: το θωρηκτό «Χαϊρεδίν Μπαρμπαρόσσα», τρία τορπιλοβόλα και επτά αντιτορπιλικά. Μάλιστα ένα από τα αντιτορπιλικά είχε υποστεί σοβαρές ζημιές και επισκευαζόταν στα αβαθή. Όλες αυτές οι πληροφορίες αποτυπώθηκαν σε ένα πρόχειρο σχεδιάγραμμα που το συμπλήρωσε κατά τη διάρκεια της πτήσης.
Το αεροσκάφος Farman MF.7 των Μουτούση και Μωραϊτίνη ρυμουλκείται από το αντιτορπιλικό «Βέλος», μετά την επιτυχή αποστολή του στα Δαρδανέλια.
Κατά τη διάρκεια της αναγνωριστικής αποστολής, το ελληνικό αεροσκάφος δεχόταν τα πυρά των τουρκικών πυροβολείων, αλλά και από τα ατομικά όπλα των Τούρκων στρατιωτών, που δεν κατάφεραν να το χτυπήσουν. Αμέσως μετά την αναγνώριση, ο Μωραϊτίνης έριξε τέσσερις αυτοσχέδιες βόμβες που προκάλεσαν επιφανειακές ζημιές στην προβλήτα,
